Pored brojnih funkcija, koža ima i jednu ulogu koja je vidljiva svakom od nas – estetsku. Zato svaka promena na koži, posebno na regijama koje nisu prekrivene garderobom, biva uočljiva. Nametnuti, uglavnom nedostižni i nerealni, standardi lepote čine da ljudi (ne)svesno diskriminišu svakog ko odstupa od propagiranih univerzalnih estetskih šablona.
Jedno od takvih oboljenja je i psorijaza. Reč je o hroničnom, zapaljenskom procesu koji može zahvatiti bilo koji deo kože. Ipak psorijaza se uglavnom ispoljava na kolenima, laktovima, kosmatom (potiljačnom delu glave), donjem delu leđa itd. U pitanju je oboljenje koje nema predvidiv tok, koje može da se vraća i ima cikluse mirovanja, stagnacije i „buktanja.“
Psorijaza u brojkama
Zastupljenost psorijaze među svetskom populacijom iznosi oko 2%, slično je i u našoj državi. Preciznije, procenjuje se da oko 140000 ljudi u Srbiji boluje od psorijaze. Postoji više vrsta ovog autoimunog oboljenje kože. Ipak, medicina beleži da je najučestalija tzv. plak psorijaza. Smatra se da između 80 i 90% obolelih boluje od ovog tipa psorijaze, koja obično zahvata kožu glave, ruku, stopala i genitalija. Iako se može javiti u bilo kom uzrastu tj. bilo kojoj životnoj dobi, klinička praksa beleži da je najučestalija pojava između 15-e i 25-e godine života, podjednako zastupljena kod oba pola. Ekonomski i drugi faktori ne utiču na pojavu psorijaze, te svako može da oboli.
Povezanost psorijaze sa drugim oboljenjima
Psorijaza, kao hronično oboljenje kože, se povezuje sa povećanim rizikom od nastanka brojnih drugih oboljenja, kao što su: dijabetes tipa 2, kardivaskularna oboljenja, infarkt miokarda, metabolički sindrom itd. U poslednje vreme brojna istraživanja ukazuju da je životni vek psorijatičnih pacijenata u proseku kraći za oko 10 godina, uprkos tome što je i dalje uvreženo mišljenje da psorijaza ne utiče na dužinu, već na sam kvalitet života.
Pojava jedne vrste psorijaze, ne isključuje pojavu druge. Takođe, može se desiti da bolest uznapreduje i dobije karakteristike druge vrste. Od najtežeg oblika psorijaze boluje između 5 i 10% ukupnog broja obolelih od ovog zapaljenskog oboljenja kože. Dok kod jednog od tri psorijatična pacijenta vremenom razvije psorijatični artritis, težak oblik psorijaze, koji zahvata i zglobove.
Psorijaza i mentalna oboljenja
Oboleli od psorijaze, pored borbe sa primarnom bolešću, vode bitku i sa okolinom tj. društvom kojim su okruženi. Dokazano je da psorijatični pacijenti imaju veću sklonost ka oboljevanju od nekog obilka depresije i anksioznosti – 1 od 4 boluje od depresije. Dok 20% pacijenata poseže i za antidepresivima zbog društvenog pritiska, a svaki deseti u suicidu vidi „izlaz“ iz svih problema izazvanim ovom bolešćću.
Neinforimisanost stanovništva kao dodatno oboljenje
Sama priroda i manifestacija ove bolesti dovodi do narušavanja samopouzdanja među pacijentima. Kod oko 40% obolelih psorijaza negativno utiče na seksualne funkcije. Preko dve trećine ima značajno snižen kvalitet života. Tome doprinose društvene predrasude (društveni pritisak, neumesna pitanja, izbegavanje, izloženost neprijatnim pogledima), izazvane neinformisanošću, te potreba da se otvori bolovanje zbog same prirode lečenja, ali i preterana samokritičnost obolelog, koja često biva nametnuta pod uticajem medija i okoline. Kao beg od realnosti psorijatični pacijenti neretko spas potraže u odavanju alkoholu.
Psorijaza nije zarazna
Verovatno najveća bojazan neinformisanog stanovništva leži u strahu od prenošenja i strepnje da i oni mogu oboleti. Psorijaza nije zarazna i ne postoji način na koji bi mogla da se prenese. Drugim rečima, ovo oboljenje se može razviti kod svakog pojedinca, ali ne zbog nekog ko već boluje. Zato je neophodno da se radi na podizanju svesti stanovništva jer uprkos tome što psorijaza nije zarazna, društvena stigmatizacija jeste.
